Xét nghiệm AFP – Một phương pháp chẩn đoán ung thư gan thường gặp

Chẩn đoán sớm ung thư biểu mô tế bào gan là một trong những vấn đề có tính chất quyết định đến thời gian sống của người bệnh. 

Một trường hợp được chẩn đoán sớm, khi khối u nhỏ, chưa có biểu hiện di căn kết hợp với những biện pháp điều trị hiện nay sẽ có thể có thời gian sống 8-10 năm hoặc hơn. Ngược lại, nếu khối u được chẩn đoán ở giai đoạn tiến triển, đã di căn, xâm lấn mạch máu, chức năng gan suy giảm trầm trọng (Child-Pugh C) thì thời gian sống sau điều trị chỉ tính bằng tháng, thậm chí bằng tuần. Hiện nay có rất nhiều phương pháp có thể chẩn đoán ung thư gan sớm và chính xác ở người bệnh, và xét nghiệm AFP là một trong những phương pháp đó.

  

Xét nghiệm AFP chẩn đoán ung thư gan

Alpha-foetoprotein (AFP) là một loại protein do gan tổng hợp ở giai đoạn phát triển bào thai, khi thai nhi ra đời thì gan ngừng tổng hợp. Hiện nay, bằng phương pháp phóng xạ - miễn dịch hoặc miễn dịch men, người ta đã có thể định lượng được AFP và thấy rằng ở người bình thường, nồng độ AFP là 3,4 ng/ml huyết thanh với khoảng dao động 0 - 20 ng/ml.

AFP tăng trong khoảng 75% các trường hợp HCC. Mức tăng AFP có thể lớn, trên 500 ng/ml (cho đến > 10000 ng/ml), mức tăng này hầu như đặc hiệu cho một HCC. Mức tăng AFP thấp hay vừa phải, dưới 500 ng/ml, thì kém đặc hiệu cho một HCC hơn. Dường như có mối tương quan giữa nồng độ AFP với số lượng, kích thước khối u và thời gian sống của bệnh nhân: tỉ lệ AFP dương tính mạnh (> 500 ng/ml) ở những trường hợp có từ 2 khối u trở lên là 84,00%, cao hơn những trường hợp chỉ có một khối u. Tỉ lệ AFP dương tính mạnh ở những trường hợp khối u lớn (đường kính > 3cm) là 83,33%, cao hơn rõ rệt so với những trường hợp có khối u nhỏ (33,33%). Tỉ lệ AFP dương tính mạnh cũng chiếm phần đông các bệnh nhân có thời gian sống thêm ngắn.

Người ta thấy sau phẫu thuật cắt bỏ khối u hoặc sau điều trị bằng phương pháp khác, nồng độ AFP giảm nhanh. Sự tăng AFP trở lại sau điều trị thể hiện bệnh tái phát hoặc thất bại của điều trị. Vì vậy AFP còn được dùng để đánh giá kết quả điều trị và theo dõi tiên lượng bệnh.

Chẩn đoán ung thư gan

Phương pháp này có nhược điểm gì?

Theo các bác sĩ phòng khám chuyên gan 12 Kim Mã, phương pháp xác định tỷ lệ AFP có một số nhược điểm như: không cho biết kích thước, số lượng khối u gan và mức độ biệt hóa tế bào; một số bệnh lý không phải ung thư tế bào gan cũng có nồng độ AFP tăng (viêm gan, xơ gan, u quái tinh hoàn, phụ nữ có thai), hoặc ngược lại một số trường hợp ung thư tế bào gan nhưng nồng độ AFP không tăng.

Lời khuyên của bác sĩ

Theo các bác sĩ phòng khám chuyên gan 12 Kim Mã, ung thư là căn bệnh nguy hiểm, gây tử vong cao nhưng nếu người bệnh phát hiện bệnh sớm và có phương pháp điều trị phù hợp thì bệnh tình sẽ thuyên giảm rõ rệt. 

Khi thấy có bất cứ triệu chứng gì bất thường trong cơ thể người bệnh cũng cần phải đi kiểm tra ngay để xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh từ đó có được phác đồ điều trị hợp lý. Nếu không may mắc phải bệnh ung thư gan thì người bệnh cũng không nên quá sợ hãi, lo lắng mà cần phải tuân thủ nghiêm ngặt liệu pháp điều trị cũng như chế độ dinh dưỡng dành cho người bệnh, tránh việc tự ý việc sử dụng thuốc mà có thể làm cho bệnh tình thêm nặng hơn.

Ung thu gan bấm vào để biết thêm thông tin về bệnh